Nimeke
Helsinki, National Library, C.ö.I.6. Sermones de tempore et de sanctis
Kuvaus
Sermones de tempore et de sanctis
Julkaisija
Finnish Literature Society (SKS)
Codices Fennici
Aikamääre
1400-1499
Saec. XV
Oikeudet
Images:
To the extent possible under law, the person who associated CC0 with this work has waived all copyright and related or neighboring rights to this work.
Concerning all other rights see Terms of Use.
Formaatti
Paper and parchment
Kieli
Latin
Identifiointitunnus
Helsinki
National Library
C.ö.I.6
National Library
C.ö.I.6
Kattavuus
Germany
Helsinki, National Library, C.ö.I.6. Sermones de tempore et de
sanctis
Saec. XV
,
Germany
Sermones de tempore et de sanctis
Peregrinus de Oppeln
, Sermones de Dominicis et de sanctis. Alii sermones de
Dominicis
Fols. –: Peregrinus de Oppeln, . Starting from the weeks following Easter to
Dominica 25 post Pentecostes; see
Sermones de Dominicis
Schneyer 4, 552–556, nr. 57 (defective), 59,
60, 64, 67, 68, 71 (defect.), 77 (defect.), 81, 82, 83 (defect.), 84 (defect.),
85, 86, 87, 88, 89 (defect.), 90 (defect.), 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99,
100 (defect.), 103, 104
. Some of the sermons have different explicits than
those given in Schneyer. (
Dominica 2
) ... quia
flere debeo ... ... Quae oculus non vidit nec etc. a
Dominica
3
Vado ad eum qui me misit (Joh. 16:5). Solet homines peregrinacioni ...
(a
Feria secunda Pentecostes
) ... oleo
ungnum quando nobis | (Dominica prima post
Trinitatis
) nulla terra sufficiat in omnibus ... (Dominica quarta post Trinitatis
) ... si multum tibi fuerit
habundantur | (Dominica quinta post
Trinitatis
) trinitas item per naviculam ... (Dominica x
) ... condempnata fuit ad
mortem per falsos iudices et in| (a
Dominica
xi
) -romotos et tristes cum reuerteretur ...
(a
Dominica
xxi
) ... ceteras tribus accincti armis |
(a
Dominica xxiii
) fratrem suum dixit dominus ei ... ...
mereamur gaudentes aulam celeste intrare quod nobis etc. a
?Dominica
xxiiii
. Domine filia mea defuncta est (Mt. 9:18) ...
... ad montem dei oreb id est regnum celorum ...dignetur qui vivit et regnat deus
per Omnia secula seculorum AMEN. Explicit peregrinis de
dominicis
.Fols. –: . From Advent to Dominica 25 post Pentecostes. According to
Sermones de
Dominicis
Lehtinen (1996, 11)
this collection would be the one found in
Schneyer 7, 604ff.
, but this is difficult to confirm since Schneyer
only gives the incipits. Other similar collections are: Ljubljana,
Nadškofijski Arhiv (NŠAL), Fasc. 1, Sign. 1
(http://manuscripta.at/m1/hs_detail.php?ID=1796)
; Schneyer 8, 597–600
(Clm 4617)
. These collections often share the incipits but not the
explicits of our manuscript.Item incipient alii sermones de dominicis
.
Cum approprinquasset ihus ierosolimis et venisset (Mt. 21:1)
... Ewangelium istud in tres partes dividitur. In prima parte dicit quod ihus
ierosolim itur ... ... ideo ewangelium Cum appropinquasset
ihs. Dominica 2
. Erunt
signa in sole et luna et stellis (Lc. 21:25). In ewangelium isto tria nobis sunt
consideranda ... ideo ewangelium subditur erunt signa ... a
aduentusDominica 3
. Cum audisse
iohannes (Mt 21:2) ... in evangelio presenti tria nobis sunt ...
... quibus inquit vide | diffidenti
sicut iudeis et paganis ... ... nobis et promorendi daret etc.
a
aduentusInfra Octava nativitatis.
Erat marie et ioceph ... (Lc.
2:33) In ewangelio presenti sunt nobis consideranda primo joseph etc. ...
... subditur erat ioseph et maria misericordie(!) etc. Infra octava epyphanie
. Cum factus esset jhus annorum xii etc.
(Lc. 2:42) In ewangelio presenti tria nobis sunt notanda ...
... Obsecro vos tamquam advenas et peregrinas etc. De
nupciis
. Nupcie facte sunt ... (John 2:1) Ewangelium presens in tres partes
dividitur. In prima dicitur quod ihus cum matre sua ... ...
habentes divinationes secundum gratiam etc. Domenica 2
Cum descendisset jhus ...
(Mt. 8:1) In ewangelio presenti tria sunt ... primo quod ihus de monde descendit ...
... pro salute peccatorum venit. Ideo ewangelium ... a
post octava epyphanie.Dominica lxx
. Simile est regnum
celorum (Mt. 20:1) ... In ewangelio presenti tria nobis sunt consideranda. Primo
quod pater familias vineam ... ... nescitis quod hii qui in
stadio currunt etc. (1 Cor. 9:24) a
Dominica lx
. Exiit qui seminat (Lc. 8:4) Historia et
exposicio huius ewangelii patet propter hiis obmissis ad alia nona ...
... quia deus pro salute hominum venit. Ideo ewangelium exit
qui seminat. a
Dominica L
Ecce
ascendimus Jerosolimam (Lc. 8:4) In ewangelio isto tria nobis ... primo quod domnius
se in ierosolimam ... ... deus pro salute peccatorum passus
est. Ewangelium ecce ... a
.In die cinerum sermo
. Cum ieiunatis
(Mt. 6:16) ... In ewangelio isto tria nobis docet facere, primo ieiunnare ...
... per abstinenciam deo servimus. Ideo ewangelium ... Dominica quadragesimaprima
. Ductus est ihus in desertum (Mt.
4:1) In ewangelio presenti tria sunt nobis consideranda. Primo quod dominus a
spiritu in desertum ... nos temptaciones resistere docunt. Ideo ewangelium ... Dominica 2
. Egressus ihus secessit
(Mt. 17:1) In ewangelio presenti tria sunt ... primo quod dominus egressus tyro et
sydonis ... ... quia pro salute peccatorum deus venit. Ideo
ewangelium ... a
Dominica tercia quadragesime
. Erat ihus
eiciens demonium (Lc. 11:14) Ewangelium istud in tres partes dividitur. In prima
parte dicit quod his demoniacum carevit ... ... quia conversum
ad se deus iustificat. Ideo ewangelium ... Dominica quarta xl
Abiit ihus trans mare galilee (John 6:1) Ecce
ewangelium istud in tres partes dividitur. In prima agitur de domini passione,
resurrectione ... ... sunt primo passus passus pro nobis ut
nos et pro ipso paciamus. Ideo ewangelium... e
.Dominica in
passione
. Quis ex vobis arguet (John 8:46) In ewangelio presenti tria nobis
... Primo quod iudei christum in quinque reprehendebant ... [45br]
... si opera non fecissem ... | [45bv]
Ihus autem voce magna clama
exspirauit ... | ... comendo spiritum meum ...
... per eam mundum illuminate et ideo sabbatum in honore
eius colitur etc. Dominica resurrexionem domini
. Maria
Magdalena et maria iacobi (Mar. 16:1) Ewangelium istud divitur in tres partes. In
prima parte dicit quod tres marie ad ungendum ihm ... ...
bonis operibus deus est ... Ideo ewangelium ... In octava pasche
sermo
. Cum esset sero (Joh. 20:19) In ewangelio isto tria nobis sunt
notabilia. Primo quod ianuis clausis ad discipulos ... ... Et
quia deus nos consolatur. Ideo ewangelium subditur ... Dominia
prima post octava pasche
. Ego sum pastor bonus (Joh. 10:11) In isto ewangeli
tria nobis sunt notanda. Primo quod dominus se bonum pastorem dixit ...
... pro nobis passus est ut autem nos pro eo paciamur. Ideo
epistula scribitur xps passus pro nobis etc. (1. Pet. 2:21) Dominica secunda sermo
. Modicum et non videbitis me (Joh. 16:16) In
ewangelio presenti tria nobis sunt notanda. Primo quod dominus discipulis et modicum
non videre ... ... non videre deus sed in future. Ideo
ewangelium subditur ... Dominica tertia post octava pasche
.
Vado ad eum qui me misit (Joh. 16:5) In ewangelio presenti notanda sunt tria. Prima
quod dominus ad patrem qui eum misit reversurum ... ...
arguendo conuertit et post ad vitam eternam perducit etc. Dominica
quarta post octava pasche
. Si quid petieritis patrem (Joh. 16:23) Hec verba
sunt johannis ymmo dominus per iohannem. Et notantur hec 4or
qui exiguntur ad efficatiam peticionis. Primo ut petamus quod vitam ...
... quasi et qui volunt quanti etc. In die
rogacionum sermo
. Quis vestrum habebit amicum (Lc. 11:5) In isto ewangelio
tria nos docet dominus. Primo ut oremus deum ... ... a deo
omnem bonum petere debemus. Ideo ewangelium ... In ascensione
domini sermo
. Et dominus his postquam locutus est eis (Marc. 16:14) In
ewangelio isto tria nobis consideranda sunt. Primo quod locutus fuit discipulis suis
... ... dominus precessit ut nos ipsum sequitur(?) Ideo
evangelium subditur ... Dominica infra octava ascensionis
.
Cum venerit paraclitus (Joh. 15:26) Hic nota quod tria dicuntur de spiritu sancto
quod est consolator ... ... quia sapientes xpm pro deo
adorant. Ideo epistola, Estote prudens et quia xs dat suis ... Ideo ewangelium ...
In die pentehcostem
. Si quis diligit me (Joh. 14:23) In
isto ewangelio dominus ostendit nobis quomodo nos dilexit tota trinitas ...
... quia deus eos diligit qui eum. Ideo ewangelium ... De sancta trinitate
. Gratia domini nostri ihu xpi et pax (2.
cor?) ... In epistula ista apostolus subtiliter loquitur nec mirum quia raptus fuit
usque ad tercium celum ... ... Erat homo ex pharistis
nichodemus nomine ewangelium legitur. Dominica prima post festum
trinitatis
. Homo quidam erat dives (Lc. 16:19) Ewangelium presens duobus de
causis proposuit dominus ad consolacionem bonorum ... ... ideo
ewangelium subditur ... Dominica 2
. Quidam homo fecit cenam magnam (Luc. 14:16). In ewangelio
presenti tria nobis sunt consideranda. Primo quod hec dives fecit cenam magnam...
... quia deus pro hominibus creauit vitam eternam. Ideo
ewangelium ... a
post trinitatisDominica 3
. Erant appropinquantes ad ihm publicani (Lc. 15:1) Ewangelium
istud in tres partes dividitur. In prima parte dicit quod peccatores ad audiendum
... ... quia a deo petenda est gratia. Ideo Ewangelium ... a
post
trinitatisDominica 4
. Estote ergo
misericordes sicut et pater vester (Lc. 6:36) In isto ewangelio tria nos dominus
facere iubet. Primo ut misericordes sumus ... Ideo epistula scribitur non sunt
condigne passiones (Rom. 8:18) a
sermoDominca quinta post
trinitatis
. Cum irruerent turbe in ihm (Lc. 5:1) In ewangelio presenti tria
nobis sunt consideranda. Primo populi deuocio cum dicitur ...
... Ideo epistola sequitur, Omnes unanimes in oracione estote (Rom. 15:6(?)) Dominica sexta post trinitatis
. Nisi habundaverit iusticia (Mt.
5:20) ... In ewangelio isto tria docet dominus nos facere ...
... et quia xristiani meliores esse debet iudeis ideo euangelium subditur nisi ...
Dominica vii
. Misereor super
turbam etc. (Mc 8:2) Ewangelium istud in tres partes dividitur. In prima dicit quod
turba ihm in desertum ... ... tantum boni faciet quantum mali
ideo epistula sequitur, humanum dico (Rom 6:19) a
Dominica viii
Attendite a falsis prophetis (Mt. 7:15)
... Ewangelium istud in tres partes dividitur. In prima parte dicit quod a falsis
prophetis nos caveamus ... ... quia boni debent esse
spirituals ideo epistula sequitur. Debitatores sumus etc. (Rom. 8:12) a
sermo.Dominica nona sermo
. Homo quidam erat dives qui habebat (Lc.
16:1) ... In ewangelio isto tria nobis sunt consideranda. Primo quod dives villicum
habuit ... ... qui pauperibus his benefaciunt ideo officium
incipit. Ecce deus adiuuat me etc. Dominica decima.
Videns
ihus civitatem feluit super illam dicens (Lc 19:41) ... In ewangelio isto tria nobis
sunt consideranda. Primo quod dominus visa civitatem ... ...
clamantes pro conversionem exaudit ideo officium incipit. Dum clamarem ad dominum
etc. Dominica undecima sermo
. Duo homines ascenderunt ad
templum etc. (Lc. 18:10) In ewangelio isto tria nobis sunt consideranda. Primo quod
duo homines in templum ad orandum... dicit deus propicius |
(Dominica xv) est sursum sic dicit ... ... sibi servientium
audit ideo officium incipit. Inclina domine aurem tuam etc. Dominica xvi sermo
. Ibat ihus in civitatem quae vocatur (Lc 7:11) ... In
ewangelio isto tria nobis ... primo quod ihus ad civitatem iuit nomine naym ...
... conversionem debet deum laudare ideo officium incipit.
Miserere mihi domine etc. Dominica decimaseptima
. Cum
intraret ihus in domum quidam (Lc. 14:1) ... In ewangelio isto tria ... Primo quod
dominus comedere in domum pharisei intrauit ... ... hominem
ipsum credere debemus ideo ewangelium subditur cum intraret ... Dominica decimaoctava sermo
. Accesserunt ad ihm pharisei etc. (Mt. 22:34) In
ewangelio isto tria nobis sunt consideranda et notanda. Primo quod unus legis doctor
de magno mandato ... multi non vere sed ficte diligunt ideo ewangelium subditur.
Accesserunt ... Dominica decimanona
. Ascendens ihus in
naviculam (Mt. 9:1) ... Ewangelium istud in tres partes dividitur. In prima parte
dicit quod ihus per naiuculam in civitatem ... ... deo servit
debet esse mundus a peccato. ideo epistula sequitur. Renovamini spiritu mentis
vestre (Eph. 4:23) Dominica vicesima sermo.
Simile est regnum
celorum homini regi qui fecit nupcias (Mt. 13:45) ... In ewangelio isto tria nobis
sunt notanda. Primo quod rex nupcias filio suo fecit ... ...
Et quia opus dei caute est considandum ideo epistula sequitur. Videte quomodo caute
ambuletis (Eph. 5:15) Dominica xxi
Erat quidam regulus cuius filius (Joh. 4:46) ... hic notandum domini magnam
sapienciam per quam docuit nos sequi suos mores ... ... deus
paratus est nos iuuare ideo epistula sequitur. Confortamini in domino (Eph. 6:10)
a
.
Dominica xxii
. Simile
est regnum celorum homini regi qui voluit (Mt. 18:23) ... In ewangelio isto tria
sunt nobis notanda. Primo quod rex cum seruis suis ... ... Et
quia homo iudicium omnes timere debemus ideo ewangelium subditur Simile ... a
sermoDominica xxiij
. Abeuntes pharisei
consilium (Mt. 22:15) ... In isto ewangelio tria ... Primo quod pharisei ihm in
sermone volebant capere ... ... Et quia vita et mores
sanctorum sequi debemus. Ideo epistula sequitur. Imitatores mei estote (1. Cor.
4:16) a
Dominica xxiiii
a
sermo.
Loquente ihu ad turbas etc. (Mt. 9:18) Ewangelio isto
tria ... Primo quod dominus turbis predicauit ... ...
respondet sicut marie Magdalene dimissa sunt tibi... Dominica
xxv
Cum subleuasset oculos ihus (Joh. 6:5) In
isto ewangelio tria ... Primo domini religiositas de qua hec dicitur Cum sublevasset
... ... per gratiam et in future reficit per gloriam ideo
ewangelium subditur. Cum sublevasset ... a
. Expliciunt sermones
dominicales vtiles valde licet sint breves, laus sit xpo.
Fols. –: (defective). Starting from St
Peregrinus de
Oppeln
, Sermones de Sanctis
Andreas
and ending with Maria Magdalena
with several
saints missing in between. See Schneyer 4, 557–560 (106, 107, 108, 110, 111,
113 (defect.), 144 (? defect.), 145, 146, 147
). Includes Christi Nativitatis
(fol. 67rb–68ra) from de tempore
cycle, Schneyer 4, 549 (11)
. Some of the sermons have different
explicits than those in Schneyer.[63rb]
Incipit peregrinis de sanctis.
[63va] Sancto Andrea sermo
Vestigia illius secutus est ... [67rb] De xpi natiuitate.
Puer natus est nobis hodie (Is. 9:6) Hodie
nobis boni rumores his qui exspectauerunt ... [68ra] ... nec cum beata virgine nec
cum xpo etc. Sancto stephani
... [70vb] (De
innocentibus
) ... quia tamen mulieribus non sunt | [71ra] (Petri et Pauli?
) rosarum et liliorum animas eorum coronantes ... [72vb] (De Maria Magdalene
) ... a terra elevate in medio angelorum
stans (defect.).Fol.
70b
, a parchment slip containing a distinction on the term ‘innocentes’.Paper and parchment
(parchment fols. 18, 19, 25, 44, 45, 51, 64, 70b (a slip), 71, 72)
72 (73) fols.
20cm × 27cm (17cm × 23cm)
20cm × 27cm (17cm × 23cm)
Foliation in pencil in the upper right margin. A torn leaf is marked 45b,
so the manuscript actually has 73 leaves.
6
6
+ (VI-1)17
+
118
+ I(VI-1(+1)32
+
VI)44
+ I(VI(+1)57
+
VI(+1))71
+ 172
The quire structure is complex and in some parts impossible to
reconstruct, since leaves at the beginning and end of the codex have been
pasted together, probably during the rebinding. Quires 3 and 4, 5 and 6 are
surrounded by a parchment bifolium (fol. 19 and 44, 45 and 71) that forms the
outermost bifolium of a collection of two quires (fols. 20–32, 33–43 and
46–57, 58–70). Fols. 25, 51, and 64 are parchment singletons added in the
middle of the quire. Fol. 72 has been glued to fol. 71. Fol. 70b is an added
parchment slip. There are lacunae before fol. 1 and after fols. 6, 11, 19, 31,
37, 57, 70 and 72. The leaves after fols. 31, 57 may have been singletons
placed between the quires. After fol. 70 there are probably several leaves
missing. Fol. 45b is torn and only a part of the inner column is
visible.
There are some torn leaves and staining on the paper, but apart from that
the manuscript is in good condition.
Two columns with c. 35–37 lines of text; only vertical bounding lines visible,
although occasionally prickings for the text lines are found in the
margins.
Saec. XV
gothic cursive, by a German hand,
according to Lehtinen (1996, 11)
. Possibly only one scribe writing in a
slightly varying script. At least a few other hands writing occasional additions and
notae
in the margins.Initials are simple lombards in red. Rubrics and emphasis of majuscules in red.
Occasionally corrections and additions have also been marked in red.
Modern binding,
saec. XIX
. A note has been added to an added flyleaf: “Titulus
huius libri manuscripti (Cö.I.6) “legendarium” minime valet. Est collection sermonum
de Tempore et de Sanctis. Seriem duplicem de Tempore ac unam seriem valde defectum
de sanctis continens. Jarl Gallén.” “Est Collectio sermonum fratris Peregrini
Oppiliensis O.P. et Antonii de Azaro Parmensis O.P. A[nja] I[nkeri] L[ehtinen]”.The script suggests that the manuscript was written in
Germany
during saec.
XV
. It contains two partly overlapping collections of de tempore
sermons and one badly deficient collection of de sanctis
sermons. Marginal notes place it in Scandinavia
by saec. XVI
.The manuscript was acquired
to the
National Library of Finland
(shelf-mark of the National library
‘Cö.I.6’ on the inner back cover) from the Finnish
Literature Society
in 1862
.Cataloguer
Ville Walta
Finnish Literature Society (SKS)
Codices Fennici
Creative Commons BY
4.0